"Sen insanın içine gireceği en iyi beklentinin, en kötüden sakınmak olduğunu biliyorsun. Genel, hatta bütün dünyaya ilişkin konularda olduğu gibi kişisel yaşantında da vardığın sonuç budur. Ya söz konusu kitaplar olunca? İşte, bütün alanlarda beklentisizliği seçtiğin halde, kitap gibi çerçevesi iyice belirlenmiş bir konuda bu gençlik hazzına hala ayrıcalık tanıyabileceğini düşünüyorsun; evet bu alanda şansın yaver gitmeyebilir, ama yaşayabileceğin hayal kırıklığı çok da büyük olmayacaktır." (s.20)"Seni en çok çıldırtan şey, nesnelere ilişkin durumlarda ya da insan eylemlerinde rastlantısalın, yazgısalın, olasının insafına kalmış olmak, senin ya da başkalarının umursamazlığının, üstünkörülüğünün, özensizliğinin kurbanı olmak. Bu gibi durumlarda sana egemen olan tutku o dalgınlığın ya da umursamazlığın huzursuz edici etkilerini silmek; olayları olağan akışına döndürmek sabırsızlığıdır." (s.41)
"Okuduğum şeylerin öyle ayan beyan ortada olmasından hoşlanmam, kimbilir neyin işareti olan, şimdilik ne olduğu bilinmeyen şeylerin varlığının belli belirsiz hissedildiği konuları yeğlerim." (s.57)
"Hayalinin ve hayatının yarattığı büyün bu gölgelerin peşine düşmüş durumdasın." (s.62)
"Gün içinde karşıma çıkan olayların birbirlerini izleyişinde dünyanın benden yana niyetlerini çözmeye çalışıyorum ve nesnelerde gizlenen karanlık imaların ağırlığını sözcüklere dökecek bir sözlük olmadığını bilerek el yordamıyla ilerliyorum." (s.71)
"Yazar, kitapların geldiği görünmez noktaydı, hayaletlerin dolaştığı bir boşluk, çocukluğumun kümesiyle öteki dünyaları birbirine bağlayan yeraltı dehlizleriydi..." (s.107)
"Bunlar senin dış dünyayı kendinden uzak tutmak için kullandığın bir kalkan mı, uyuşturucu misali içibe battığın bir hayal mi, yoksa dışarıya, kitaplar aracılığıyla boyutlarını genişletmek ve çoğaltmak istediğin dış dünyaya uzattığın bir köprü mü?" (s.144)
"Her şey daima daha önceden başlamıştır, her romanın ilk sayfasının ilk satırı, kitabın dışında olmış bir şeye göndermedir." (s.153)
Italo Calvino - Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu (Yapı Kredi Yayınları)
1 yorum:
"okumak," diyor, "hep budur: elinin altında olan bir şey vardır, yazıdan oluşan somut, maddesel, değiştirilmesi olanaksız bir şey, bu şey aracılığıyla yalnızca düşünülebilip düşlenebildiği için ya da bir zamanlar var olup da şimdi olmadığı geçmişte kaldığı, yittiği, erişilmezleştiği, ölüler ülkesinin malı olduğu için varlığı, maddesi olmayan bir dünyaya özgü başka bir şeyle ilişki kurabiliriz..." (s. 80)
"bir çizgi var: çizginin bir yanında kitabı oluşturanlar, öteki yanında okuyanlar. ben okuyanlar tarafında kalmak istiyorum, bu yüzden de çizginin kendime ait olan yanında kalmaya özen gösteririm." (s. 101)
"kitabın sen, okur'u unuttuğunu sanma. öteki okura kaymış olan sen seslenişi herhangi bir cümlede gene sana dönebilir. sen her zaman olabilecek bir sensin. kim seni sen'i yitirmeye mahkum etmeyi göze alabilir, ben'in yitmesi kadar korkunç bir felakettir bu. ikinci şahıs için bir söylemin bir roman olabilmesi iki sen'in varlığını gerektirir, dişi ve erkek o'lar, onlar kalabalığının içinden sıyrılıp sivrilen, ayrı ayrı ve birlikte var olan iki sen." (s. 155)
"başlamak. bunu söyleyen sensin, ludmilla. ama bir hikayenin kesin olarak başladığı an nasıl saptanabilir? her şey zaten daha önce başlamıştı, her romanın ilk sayfasının ilk satırı daha önceden kitabın dışında zaten olmuş bir şeyden söz eder." (s. 161)
"bana kuramlarını açıklamayı sürdürdü, bu kuramlara göre her kitabın yazarı uydurma bir kişiymiş, var olan yazar onu düşsel yapıtlarının yazarı olarak uydururmuş." (s. 188)
"okurların kitaplarımda benim bilmediğim bir şey bulmalarını beklerim ama bunu ancak, daha önce bilmedikleri bir şey okuma beklentisi içinde olan okurlardan bekleyebilirim." (s. 193)
"... böyle diyerek sheila-alfonsina-gertrude kendisini senin üzerine attı, mahpusane pantolonunu çekip çıkardı; çıplak kol ve bacaklarınız elektronik bellek dolaplarının altında birbirine dolanıyor.
n'apıyorsun, okur? direnmeyecek misin? kurtulmaya çalışmayacak mısın? ah, katılıyorsun demek... sen de kendini atıyorsun içine... bu kitabın başkişisi kesinlikle sensin, iyi hoş da bu sana romandaki bütün kadınlarla cinsel ilişki kurma hakkını verir mi?"* (s. 227)
"her şeyi yadsımak insanların sandığından daha da az zor bir şey: bütün sorun bir kez başlamakta. gerekli olduğunu düşündüğünüz bir şeyden bir kez vazgeçtiniz mi, bir başka şeyden de, başka pek çok şeyden de vazgeçebileceğinizi anlarsınız. işte böylece burada, dünya denen bu boş yüzeyde yürüyorum." (s. 257)
(bir kış gecesi eğer bir yolcu - italo calvino - 4. basım - can yayınları)
Yorum Gönder